خداوند، در مورد پاکدامنی و بی‌گناهی عایشه، در قضیه معروف «إفک» «¹» آیه نازل کرد، امّا بعضی از شیعیان هنوز هم او را متهم به خیانت می‌کنند، آنگاه در پاورقی به تفسیر علی بن ابراهیم و تفسیرهایی استناد می‌جوید.

پاسخ

طراح پرسش‌ها اگر فردی واقع گراست، چرا به تفاسیر معتبر شیعه مراجعه نکرده است؟ مفسران شیعه در مسأله افک، عایشه را تنزیه می‌کنند. شما می‌توانید این مطلب را در تفاسیر معتبر شیعه، ملاحظه کنید. «²» مرحوم علامه طباطبایی، روایاتی از اهل سنت را که حاکی است پیامبرصلی الله علیه و آله به همسر خود سوء ظن پیدا کرده بود، باطل خوانده و آن‌ها را رد می‌کند؛ یعنی در این گامی فراتر از اهل سنت برمی‌دارد!

اختلافی که برخی از مفسّران شیعه با مفسران سنّی دارند این است که می‌گویند: مسأله افک مربوط به عایشه نبوده بلکه مربوط به ماریه قبطیه بوده است و در تاریخ نیز شواهدی بر دوّمی هست. در هر حال آنچه که مورد اتفاق است این‌که آن همسر پیامبر، خواه عایشه باشد خواه ماریه از چنین اتهامی پیراسته است.

شگفت این‌جا است، دو تفسیری که در پاورقی از آن‌ها یاد می‌کند، باصراحت گفته‌اند: همسران پیامبران، ممکن است مرتکب گناه شوند ولی هرگز در مسائل زناشویی خیانت نمی‌کنند و این را بهصورت یک ضابطه کلّی مطرح می‌کنند که شامل حال همسران پیامبر اسلام نیز می‌باشد.

آنان این نظریه را در تفسیر آیه 10 سوره تحریم، که درباره همسران نوح و لوط می‌فرماید: «فَخَانَتَاهُمَا» مطرح کرده‌اند. با این وصف گردآورنده پرسش‌ها، از این کتاب نقل می‌کند که آن‌ها عایشه را به خیانت متهم کرده‌اند! خوب است لااقل اندکی تقوا و امانتداریِ علمی در تبلیغ مذهب خود و تخریب چهره دیگران رعایت شود.

در ضمن پیش‌تر (پرسش 51) گفتیم که تفسیر قمی ارزش علمی ندارد؛ زیرا این کتاب را فردی مجهول و ناشناخته به علی‌بن ابراهیم نسبت می‌دهد و قسمتی از آن را از زیاد بن منذر، معروف به ابی‌الجارود، که ضعیف شمرده شده، نقل می‌کند. با این وضع چگونه این کتاب را سند قرار می‌دهد. دیگرانی مانند سید بحرانی نیز از آن تفسیر نقل کرده‌اند.

البته این دفاع از عایشه به معنای دفاع از همه کارهای او نیست.

شکی نیست که شورش مسلحانه او بر ضد امام زمان خود؛ یعنی علی علیه السلام خلاف شرع آشکار و بر خلاف دستورصریح قرآن است که به زنان پیامبرصلی الله علیه و آله می‌فرماید: ... وَقَرْنَ فِی بُیُوتِکُنَّ ...؛ «³» « گیرید.»

این چیزی نیست که شیعه بگوید همه مفسران و تاریخ نگاران در این مسأله هماهنگ‌اند ولی برخی از هواداران عایشه عذر می‌آورند که او اجتهاد کرده؛ یعنی در مقابل آیه قرآن نظر داده است و کسانی که با موازین اسلام آشنا هستند، می‌دانند که این کار به هیچ وجه جایز نیست و هیچ مسلمانی حق ندارد بر خلاف دستورصریح خدا و رسول، اجتهاد کند. «⁴»